Wednesday, March 27, 2024

ਸਾਹਿਤ ਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ

ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਢਿੱਡ ਪਾਲਣ ਵਾਲਾ

ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਢਿੱਡ ਪਾਲਣ ਵਾਲਾ, ਸੌਂਦਾ ਭੁੱਖਣ ਭਾਣਾ ਏ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਰਸਤੇ ਪੈ ਗਿਆ, ਅੱਜ ਕਿਸਾਨ ਨਿਮਾਣਾ ਏ। ਸ਼ਰੇਆਮ ਨੇ ਉਡੀਆਂ ਧੱਜੀਆਂ। ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਤੇਰੇ ਖਵਾਬ ਦੀਆਂ ਅੱਜ ਵੇਖ ਲੋ ਫੇਰ ਰੋਂਦੀਆਂ ਤਕਦੀਰਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ। ਖੌਰੇ ਲੋਕ ਭੁਲਾ ਕੇ ਬਹਿ ਗਏ, ਕਿਉਂ ਤੇਰੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਨੂੰ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦਾ ਹੜ ਰੋੜ ਕੇ ਲੈਜੂ, ਲਗਦਾ ਚੜੀ ਜੁਆਨੀ ਨੂੰ। ਇੰਝ ਲੱਗਦਾ ਜਿਉਂ ਮੁੱਕੀਆਂ …

Read More »

ਝੋਨੇ ਦੀ ਪਰਾਲੀ ਨੂੰ ਸਾੜਣ ਦੇ ਬਗੈਰ ਕਣਕ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ!

            ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਝੋਨੇ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਤਕਰੀਬਨ 30 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਰਕਬੇ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਤੋ ਤਕਰੀਬਨ 19.70 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਪਰਾਲੀ ਹਰ ਸਾਲ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ ਤਕਰੀਬਨ 2.70 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਬਾਸਮਤੀ ਦੀ ਪਰਾਲੀ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਚਾਰੇ ਲਈ ਵਰਤ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।ਝੋਨੇ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਈ 1.60 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਪਰਾਲੀ ਉਦਯੋਗਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਾਰਜਾਂ ਲਈ ਵਰਤ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।ਇਸ ਤੋਂ …

Read More »

ਬਾਬਾ ਫ਼ਰੀਦ ਜੀ

                   ਬਾਬਾ ਸ਼ੇਖ ਫ਼ਰੀਦ ਜੀ ਗੁਰੂ ਖਵਾਜਾ ਕੁਤਬਦੀਨ ਬਖਤਾਰ ਇਕਾਕੀ ਦੇ ਸ਼ਗਿਰਦ ਤੇ ਚਿਸ਼ਤੀ ਖਾਨਦਾਨ ਮਹਾਨ ‘ਚੋਂ ਮਹਾਨ ਸੂਫ਼ੀ ਮਤ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰ ਹੋਏ ਹਨ।ਆਪ ਸ਼ੱਕਰਗੰਜ ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਫੀ ਕਾਵਿ ਦੇ ਮਹਾਨ ਪ੍ਰਥਮ ਕਵੀ, ਸੂਫੀ ਸੰਤ ਹੋਏ ਸਨ ਜਿੰਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਬਾਣੀ ਨੂੰ ਸੂਫੀ ਕਾਵਿ ਵਿੱਚ ਲਿਖ ਹਰ ਪ੍ਰਾਣੀ ਦੀ ਜਬਾਨ ‘ਤੇ ਚਾੜ ਦਿੱਤੀ।ਉਨਾਂ ਦੀ ਲਿਖੀ ਹੋਈ ਬਾਣੀ ਏਨੀ ਸਰਲ ਅਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ …

Read More »

ਸ਼ਰਾਧ

               ਪੰਡਿਤ ਸ਼ਰਧਾ ਨੰਦ ਵੱਡੀ ਤੋਂਦ ਨੂੰ ਭਰਨ, ਸ਼ਰਾਧਾਂ ਵਿਚ ਜਜ਼ਮਾਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਜਾਂਦੇ, ਤਾਂ ਪੂਰੀ ਸੇਵਾ ਹੁੰਦੀ।ਪੈਰ ਧੋਤੇ ਜਾਂਦੇ, ਵਧੀਆ ਪਕਵਾਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੀਰ ਜਰੂਰ ਮਿਲਦੀ।ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਪਰਲੋਕ ਸਿਧਾਰੇ ਵਡੇਰਿਆਂ ਦਾ ਸ਼ਰਾਧ ਕਰਦੇ ਤੇ ਪੰਡਤਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਛਕਾਉਂਦੇ।ਪੰਡਿਤ ਸ਼ਰਧਾ ਨੰਦ ਕੇਵਲ ਚਾਰ ਪੰਜ ਘਰ ਥੋੜਾ ਜਿਹਾ ਭੋਜਨ ਤੇ ਕਟੋਰਾ ਖੀਰ ਦਾ ਖਾ ਕੇ ਦੱਛਣਾ ਲੈ ਕੇ ਘਰ ਪਰਤਦੇ ਤੇ …

Read More »

ਅਨਪੜ੍ਹ ਅੰਗਰੇਜ਼ਣ

                  ਅਚਾਨਕ ਸਵੇਰੇ ਪੁਰਾਣੇ ਦੋਸਤ ਦਾ ਫ਼ੋਨ ਆਇਆ ਤਾਂ ਚਾਅ ਜਿਹਾ ਚੜ ਗਿਆ।‘ਹੋਰ ਸੁਣਾ ਯਾਰਾ! ਬੜੇ ਚਿਰ ਬਾਅਦ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ ਬੇਟੇ ਦਾ ਦਾਖਲਾ ਕਰਵਾਉਣਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਕੂਲ ‘ਚ।ਅੱਜ 10 ਵਜੇ ਤੇਰੇ ਘਰ ਆਵਾਂਗੇ।ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਖੁਸ਼ੀ ਹੋਈ ਕਿ ਪੁਰਾਣਾ ਮਿੱਤਰ ਘਰ ਆ ਰਿਹਾ।10 ਕੁ ਵਜੇ ਬੂਹੇ ਦੀ ਘੰਟੀ ਵੱਜੀ, ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਦੋਸਤ ਆਪਣੇ ਘਰਵਾਲੀ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਨਾਲ ਆਇਆ ਸੀ।ਘਰ …

Read More »

ਚਲੋ ! ਕੁੱਝ ਮਿੱਠਾ (ਨਾ) ਹੋ ਜਾਏ !

               ਅਸੀਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਮੁੰਹ ‘ਚ ਘੁਲਦੀ ਮਿਠਾਸ ਦਾ ਭਰਪੂਰ ਮਜ਼ਾ ਲਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲੈਂਦੇ ਵੀ ਹਾਂ ਕਿਓਂ? ਮਿੱਠੇ ਦਾ ਨਾਮ ਸੁਣਦਿਆਂ ਹੀ ਆ ਗਿਆ ਨਾ ਮੂੰਹ ‘ਚ ਪਾਣੀ? ਆਉਣਾ ਹੀ ਸੀ ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਦੋਸ਼ੀ ਮਿੱਠਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਨਾ ਹੀ ਤੁਸੀਂ ਹੋ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਦੁਨੀਆਂ ‘ਚ ਆਉਂਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜੋ ਸਵਾਦ ਅਸੀਂ ਚੱਖਦੇ ਹਾਂ, ਉਹ …

Read More »

ਸਿਖਿਆ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤੀ ਰਹਿਣ ਦਿਓ

ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਡਾਕਟਰ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਦੀ ਨਸਲ ਕੋਚਿੰਗ ਦਾ ਟੀਕਾ ਲਗਾ ਕੇ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਨਸਲਾਂ ਕਦੂਆਂ, ਤੋਰੀਆਂ ਵਾਗ ਜਲਦੀ ਮੁਰਝਾ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਾਂ ਬਜਾਰ ਵਿੱਚ ਵਿਕਣ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ।ਜੇ ਵੀਹ ਸਾਲ ਪਿਛਾਂਹ ਵੱਲ ਝਾਤ ਮਾਰੀਏ ਜਦੋਂ ਜਦੋਂ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਦਾ ਬੋਲਬਾਲਾ ਸੀ, ਉਦੋਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿਚ ਦਰਮਿਆਨੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਅਧਿਆਪਕ ਖੁਦ ਸਾਇੰਸ ਨੂੰ ਔਖਾ ਵਿਸ਼ਾ ਦੱਸ ਕੇ …

Read More »

ਅਮਰੀਕਾ ਤੇ ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ਦੀ ਜੰਗ ਵਿੱਚਲਾ ਫਾਸਲਾ

ਅਮਰੀਕਾ ਵਲੋਂ ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ’ਤੇ ਜੇਕਰ ਹਮਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਸਿੱਧਾ ਦਖਲ ਦੇਵੇਗਾ।ਚੀਨ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ-ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ਦਰਮਿਆਨ ਚਲ ਰਹੀ ਤਨਾਤਨੀ ਵਿਚਕਾਰ ਆਪਣੀ ਸਥਿਤੀ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ।ਚੀਨ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਅਖ਼ਬਾਰ ‘ਗਲੋਬਲ ਟਾਈਮਜ਼’ ਵਿੱਚ ਇਹ ਟਿੱਪਣੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ ਹੈ।ਜੇ ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ਨੇ ਪਹਿਲੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਚੀਨ ਨਿਰਪੱਖ ਰਹੇਗਾ। ਅਖ਼ਬਾਰ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ …

Read More »

ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੇਨਾਨੀ ਮਦਨ ਲਾਲ ਢੀਂਗਰਾ

ਮਦਨ ਲਾਲ ਢੀਂਗਰਾ ਜੀ ਭਾਰਤੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਅਹਿਮ ਨੇਤਾ ਸਨ, ਜਿੰਨਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 18 ਫਰਵਰੀ 1883 ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਅੰਮਿ੍ਰਤਸਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਹਿੰਦੂ ਖੱਤਰੀ ਅਮੀਰ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਪਿਤਾ ਸ੍ਰੀ ਦਿਤਾ ਮੱਲ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ। ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਸ੍ਰੀ ਦਿੱਤਾ ਮੱਲ ਅੰਮਿ੍ਤਸਰ ਵਿੱਚ ਸਿਵਲ ਸਰਜਨ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਸਨ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਰੰਗ ਵਿੱੱਚ ਪੂਰੇ ਰੰਗੇ ਹੋਏ ਸਨ।ਪਰ ਮਾਤਾ ਜੀ ਬਹੁਤ ਧਾਰਮਿਕ …

Read More »

ਕਿਉਂ ਫਸ ਰਹੇ ਨੇ ਬਾਬਿਆਂ ਦੀਆਂ ਚਾਲਾਂ `ਚ ਲੋਕ?

       ਅਜੋਕੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਯੁੱਗ ਵਿਚ ਵੀ ਵਹਿਮਾਂ ਭਰਮਾਂ ਦੀ ਦਲਦਲ ਵਿਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਖੌਤੀ ਸਾਧੂ ਸੰਤਾਂ ਵੱਲੋਂ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਫਸਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਹਰ ਰੋਜ਼ ਕੋਈ ਨਵੀਂ ਕਰਾਮਾਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਾਧੂਆਂ ਦੀਆਂ ਵਡਿਆਈਆਂ ਦਾ ਫੋਕਾ ਜ਼ਿਕਰ ਭੋਲੀ ਅਣਭੋਲ ਜਨਤਾ ਵਿਚ ਖ਼ਾਸਕਰ ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਏ `ਤੇ ਪੈਰ ਪਸਾਰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਦਿਨ ਬਾ ਦਿਨ ਹਰ ਚੜਦੇ ਸੂਰਜ …

Read More »