ਸੋਸ਼ਲ ਸਾਇੰਸ ਟੀਚਰਾਂ ਲਈ `ਇੰਸਟ੍ਰਕਸ਼ਨਲ ਰਣਨੀਤੀਆਂ` ਵਿਸ਼ੇ `ਤੇ ਵਰਕਸ਼ਾਪ

ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, 11 ਮਈ (ਪੰਜਾਬ ਪੋਸਟ – ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਖੁਰਮਣੀਆਂ) – ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਸਿਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਪੰਡਿਤ ਮਦਨ ਮੋਹਨ ਮਾਲਵੀਆ ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਸ਼ਨ ਆਨ ਟੀਚਰਜ਼ ਐਂਡ ਟੀਚਿੰਗ (ਪੀ.ਐਮ.ਐਮ.ਐਨ.ਐਨ.ਟੀ.ਟੀ) ਸਕੀਮ, ਐਮ.ਐਚ.ਆਰ.ਡੀ ਦੇ ਸਕੂਲ ਆਫ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਦੇ ਸੈਂਟਰ ਆਫ ਲਰਨਿੰਗ ਐਂਡ ਪੈਡਾਗੋਗਿਕ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਅਧੀਨ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਖੇ ਸੋਸ਼ਲ ਸਾਇੰਸ ਟੀਚਰਜ਼ ਲਈ ਇੰਸਟ੍ਰਕਸ਼ਨਲ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇ ‘ਤੇ ਦੋ ਹਫਤਿਆਂ ਦੀ ਵਰਕਸਾਪ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਲਈ ਨਵੀਨਤਮ ਸਿਖਲਾਈ ਦੀਆਂ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇਣਾ ਸੀ।
             ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮਿਨਤੀ ਪਾਂਡਾ, ਕੋਆਰਡੀਨੇਟਰ, ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਅਡਵਾਂਸਡ ਸਟੱਡੀ (ਸੀਏਐਸ), ਜ਼ਾਕਿਰ ਹੁਸੈਨ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨਲ ਸਟੱਡੀਜ਼ (ਜੀ.ਐਚ.ਸੀ.ਈ.ਐਸ), ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (ਜੇ.ਐਨ.ਯੂ) ਨੇ ਆਪਣੇ ਮੁੱਖ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿਚ ਇਸ ਗੱਲ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਸਮਾਜਿਕ ਸਿੱਖਿਆ ਇਕ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਵਜੋਂ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਸੰਕਲਪਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਸਮਝ `ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਸ਼ਾ ਰੁਕਾਵਟ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਅਤੇ ਕਲਾਸ ਰੂਮ ਵਿੱਚ ਕੰਟਿਸਟ੍ਰਿਪਿਸਟ ਪਹੁੰਚ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਅਮਲੀ ਪ੍ਰਮਾਣਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦਾ ਸਮੱਰਥਨ ਵੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।ਬਹੁ-ਵਸ਼ਿਸ਼ਟ ਵਿਧੀ ਤੋਂ ਵਿਚਾਰ ਅਤੇ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਗਿਆਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਦਸਿਆ ਕਿ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀਆਂ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਸਿਖਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀਆਂ ਜਰੂਰਤਾਂ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਢੰਗ ਤਰੀਕੇ ਸਿਖਾਏ ਗਏ ਹਨ।
                ਪ੍ਰੋ. ਸ਼ਵੇਤਾ ਸ਼ੇਨਾਏ, ਮੁਖੀ ਐਂਡ ਡੀਨ, ਸਪੋਰਟਸ ਅਤੇ ਮੈਡੀਸਨ ਦੇ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੰਸਟ੍ਰਕਸ਼ਨਲ ਯਤਨ ਸਿਖਿਅਤ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਲਈ ਬੁਨਿਆਦੀ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਬੰਧਿਤ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਸਮਝਣਾ ਪਵੇਗਾ।ਗਿਆਨ ਦੀ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਸਮਝ ਉਚਿਤ ਲਈ ਤਰਜ਼ੀਹਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਇੰਸਟ੍ਰਕਸ਼ਨਲ ਯਤਨ ਲਈ ਸਿੱਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹੈ।
                  ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਮਿਤ ਕੌਟਸ, ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਕੋਆਰਡੀਨੇਟਰ, ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਨੇ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਦਾ ਸੁਆਗਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵਿਕਾਸ ਲਈ, ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦਾ ਸਰਵਿਸ ਵਿਚ ਰਹਿਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ। ਜਿੰਨਾ ਚਿਰ ਅਧਿਆਪਕ ਸਿੱਖਿਆਰਥੀ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਉਹ ਮੌਜੂਦਾ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਬੰਧੀ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਅਪਡੇਟ ਨਹੀਂ ਰੱਖ ਸਕਦੇ। ਇਸ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਐਨ ਸੀ ਐਫ 2005 ਦੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਨਾਲ ਜਾਣੂ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਸੰਚਾਰ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਹੁਨਰ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਨਾ ਹੈ।ਇਹ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਅਧਿਆਪਕ ਸਿੱਖਿਅਕਾਂ ਅਤੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਪਹੁੰਚ ਦੇਣ ਹਿਤ ਤਿਆਰ ਕਰੇਗੀ।
                  ਡਾ. ਦੀਪਾ ਸਿਕੰਦ ਕੌਟਸ, ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਸਕੱਤਰ ਨੇ ਭੂਗੋਲ, ਇਤਿਹਾਸ, ਰਾਜਨੀਤਕ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਰੁਝਾਨਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਇਸ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਲਈ ਮੈਡਿਊਲ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਭਰ ਤੋਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਅਤੇ ਕਾਲਜਾਂ ਦੇ 30 ਵਿਦਵਾਨ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕ ਹਿੱਸਾ ਲੈ  ਰਹੇ ਹਨ।ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਐਚ.ਆਰ.ਡੀ.ਸੀ ਸੈਂਟਰ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਆਦਰਸ਼਼ ਪਾਲ ਵਿਜ ਨੇ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ।