ਕਵਿਤਾਵਾਂ

ਗਲ਼ੀਆਂ ਬਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬੈਨਰਾਂ ਦਾ ਹੜ੍ਹ ਆਇਆ, ਮੂਰਤਾਂ ਨਿਮਰਤਾ ਭਰੀਆਂ ਨਜ਼ਰੀਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਜੀ। ਹਲੀਮੀ, ਨਿਮਰਤਾ ਤੇ ਸਾਦਗੀ ਦਾ ਮੁਜੱਸਮਾ ਇਹ, ਸੂਰਤਾਂ ਭੋਲ਼ੀਆਂ ਮਨ ਨੂੰ ਭਾਉਂਦੀਆਂ ਜੀ। ਬੜੇ ਅਦਬ ਦੇ ਨਾਲ ਇਹਨਾਂ ਹੱਥ ਜੋੜੇ, ਲੋੜ ਪੈਣ ‘ਤੇ ਚਰਨੀਂ ਵੀ ਹੱਥ ਲਾਉਂਦੀਆਂ ਜੀ। ਦਾਨੇ ਆਖਦੇ ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਅੰਦਰ, ਖੌਰੇ ਕੀ ਕੁੱਝ ਜਰੂਰਤਾਂ ਕਰਵਾਉਂਦੀਆਂ ਜੀ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਿਲਣਗੀਆਂ ਸਭ ਸਹੂਲਤਾਂ ਜੀ, ਸੁਪਨੇ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਵਿਖਾਉਂਦੀਆਂ …

ਰੋਜ਼ ਸਵੇਰੇ ਜਦੋਂ ਸੂਰਜ ਆਪਣੀਆਂ ਕਿਰਣਾਂ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਦੀਆਂ ਝੀਥਾਂ ਥਾਣੀਂ ਮੇਰੇ ਕਮਰੇ ਅੰਦਰ ਸੁੱਟਦਾ ਹੈ ਮੈਂ … ਆਪਣਾ ਸਫਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਤੇ ਨਿੱਤ ਇਹ ਸਫਰ ਜਾਰੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਸਫਰ … ਮੈਂ ਇਸ ਨਾਲ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਹਾਂ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ਇਹ ਸੂਰਜ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ। ਕਵਿਤਾ 1711202401 ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ।ਮੋ- 98784 47635

ਸੱਠ ਵਰ੍ਹੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਕਰ ਲਏ ਪੂਰੇ ਜੀ ਅਜੇ ਕਰਨੇ ਨੇ ਕੰਮ ਜੋ ਰਹਿ ਗਏ ਅਧੂਰੇ ਜੀ। ਖੁਰਮਣੀਆਂ ਪਿੰਡ ਪਹਿਲਾ ਸਾਹ ਲਿਆ ਸੀ, ਚਾਅ ਨਾਲ ਮਾਪਿਆਂ ਗਲ਼ ਲਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਵਧਾਈਆਂ ਦੇਣ ਆਏ ਲੋਕ ਦਰਾਂ ਮੂਹਰੇ ਜੀ, ਸੱਠ ਵਰ੍ਹੇ ਜਿੰਦਗੀ ਦੇ ਕਰ ਲਏ ਪੂਰੇ ਜੀ। ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਕੂਲੋਂ ਕੀਤੀ ਮੁੱਢਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜੀ, ਖਾਸੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਸਕੂਲ ਮਾਪਿਆਂ ਦੱਸਵੀਂ ਕਰਾਈ ਜੀ। ਕੰਮ …

ਸਾਉਣ ਮਹੀਨਾ ਚੜ੍ਹਦੇ ਹੀ, ਮੁੜ ਬਚਪਨ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਦਾ ਆਉਣਾ। ਉਹ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਤੀਆਂ ਦਾ ਲੱਗਣਾ, ਵਿਆਹੀਆਂ ਵਰ੍ਹੀਆਂ ਧੀਆਂ ਦਾ ਪੇਕੇ ਘਰ ਆਉਣਾ। ਤੀਆਂ ਦੇ ਬਹਾਨੇ ਸਖੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣਾ, ਕੁੱਝ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸੁਣਨਾ ਕੁੱਝ ਆਪਣੀ ਸੁਣਾਉਣਾ। ਬੋਲੀਆਂ ਦੇ ਬਹਾਨੇ , ਮਨ ਹਾਉਲਾ ਕਰ ਆਉਣਾ। ਨਾ ਕਿਸੇ ਦਾ ਬੀ.ਪੀ ਵਧਣਾ, ਨਾ ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ ਦਾ ਹੋਣਾ। ਸੂਟ ਸਵਾਉਣਾ, ਰੀਝਾਂ …

ਨਾ ਡਾਕਟਰ, ਨਾ ਇੰਜੀਨੀਅਰ, ਨਾ ਵਿਦਵਾਨ ਬਣਨ ਦੀ ਨਾ ਹਿੰਦੂ, ਨਾ ਸਿੱਖ, ਨਾ ਮੁਸਲਮਾਨ ਬਣਨ ਦੀ ਬਸ ਤਮੰਨਾ ਹੈ, ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੱਚਾ ਇਨਸਾਨ ਬਣਨ ਦੀ। ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਇਨਸਾਨ ਹਾਂ ਮੈਂ ਫਿਰ ਵੀ ਦੁਨੀਆਂ ਲਈ ਮਹਿਮਾਨ ਹਾਂ ਮੈਂ। ਠੀਕ ਹੈ ਸਮਾਜ ਲਈ ਮੈਂ ਕੁੱਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਪਰ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸੰਤਾਨ ਹਾਂ ਮੈਂ ਸੱਚਾ ਸੁੱਚਾ ਇਨਸਾਨ …

ਦੇਣ ਠੰਢੀਆਂ ਹਵਾਵਾਂ, ਸੋਹਣੇ ਹਰੇ-ਭਰੇ ਰੁੱਖ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਧਰਤੀ ਸ਼ਿੰਗਾਰੀ, ਸਾਨੂੰ ਦਿੰਦੇ ਬੜਾ ਸੁੱਖ। ਛਾਂ ਮਾਂਵਾਂ ਜਿਹੀ ਦਿੰਦੇ, ਮੋਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਪਾਈਏ। ਧੀਆਂ-ਪੁੱਤਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਲਾਡ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਡਾਈਏ। ਭਵਿੱਖ ਸੁੰਦਰ ਬਣਾਈਏ, ਕਰੀਏ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲ ਮੁੱਖ। ਦੇਣ ਠੰਢੀਆਂ ਹਵਾਵਾਂ, ਸੋਹਣੇ ਹਰੇ-ਭਰੇ ਰੁੱਖ। ਭੂਮੀ ਖੁਰਨ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ, ਕਰਨ ਲੋੜਾਂ ਪੂਰੀਆਂ। ਸਾਂਝ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਪੁਰਾਣੀ, ਕਾਹਨੂੰ ਪਾਈਏ ਦੂਰੀਆਂ। ਸੁੰਞੀਂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾਈਏ, ਇਸ …

ਹੁਨਾਲ ਰੁੱਤ ਜਦੋਂ ਆਵੇ ਸੂਰਜ ਅੱਗ ਬੱਦਲਾਂ ਨੂੰ ਲਾਵੇ ਤਪਸ਼ ਪੂਰਾ ਪਿੰਡਾ ਝੁਲਸਾਵੇ ਨਾਲੇ ਦਿਲ ਘਬਰਾਉਂਦਾ ਹੈ ਠੰਡੀ ਹਵਾ ਤੇ ਪਾਣੀ ਹਰ ਕੋਈ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਵਰਖਾ ਰੁੱਤ ਜਦੋਂ ਆਵੇ ਮੇਘ ਬਰਸੇ ਛਹਿਬਰ ਲਾਵੇ ਕੁੱਲ ਕਾਇਨਾਤ ਭਿੱਜ ਜਾਵੇ ਚਿੱਕੜ ਦਿਲ ਘਬਰਾਉਂਦਾ ਹੈ ਓਟ ਤੇ ਛੱਤਰੀ ਹਰ ਕੋਈ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਿਆਲ ਰੁੱਤ ਜਦੋਂ ਆਵੇ ਕੱਕਰ ਹੱਡ ਚੀਰਦਾ ਜਾਵੇ ਪਾਲਾ ਦੰਦੋ-ੜਿੱਕਾ ਲਾਵੇ ਹੱਥ …

ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਇੱਕ ਕਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗੀ ਭੁੱਖ ਕਰਾਰੀ ਮੈਰਿਜ ਪੈਲਸ ਜਾਨ ਦੀ ਉਹਨੇ ਕਰੀ ਤਿਆਰੀ ਕੰਧ ‘ਤੇ ਬੈਠਾ ਨਜ਼ਰ ਸੀ ਪਲੇਟ ‘ਤੇ ਮਾਰੀ ਟੁਕੜੀ ਚੁੱਕ ਪਨੀਰ ਦੀ ਮਾਰ ਉਡਾਰੀ ਬਾਗ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰੁੱਖ ‘ਤੇ ਮੈਂ ਬਹਿ ਕੇ ਖਾਊਂ ਨਾਲ ਮੈਂ ਮਾਸੀ ਲੂੰਬੜੀ ਦੇ ਮੂੰਹ ਚਟਵਾਊਂ ਮਾਸੀ ਜਾਣਦੀ ਸੀ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਔਕਾਤ ਮਾਸੀ ਕਹਿੰਦੀ ਮਿਲਾਵਟੀ ਪਨੀਰ ਜਾਨਾਂ ਵੇਖਾਈ ਤੈਨੂੰ ਮਨੁੱਖ ਦੀ …

ਬਦਲ ਕੇ ਕੁਦਰਤੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਹੇ ਰੱਬਾ ਆਪ ਹੀ ਇਨਸਾਨ ਨੇ ਸਿਹਤ ਕੀਤੀ ਤਬਾਹ। ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਛਾਵੇਂ ਉੱਠ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਬਾਹਰ ਹੁਣ ਘਰੇ ਜੰਗਲ-ਪਾਣੀ, ਸੈਰ ਭੁੱਲ ਗਿਆ। ਪੈਦਲ ਤੁਰਨਾ ਤਾਂ ਰਿਹਾ ਗਵਾਰਾ ਨਹੀਂ ਹੁਣ ਬਾਜ਼ਾਰ ਜਾਣ ਲਈ ਵੀ ਸਾਧਨ ਆ ਗਿਆ। ਉਪਜ ਵਧਾਉਣ ਤੇ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਲੱਗੀ ਹੋੜ੍ਹ ਰਸਾਇਣਕ ਖਾਦਾਂ, ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਸਿਹਤ ਖਾ ਗਿਆ। ਤਿਆਗੋ ਬਾਜ਼ਾਰੀ ਭੋਜਨ ਤੇ ਮਠਿਆਈ ਜ਼ਹਿਰ …

 ਹੋਇਆ ਦੇਸ਼ ਅਜ਼ਾਦ, ਖੁਸ਼ੀ ਘਰ-ਘਰ ਹੋਈ। ਪਿਆ ਵੰਡ ਦਾ ਦੁਖਾਂਤ, ਧਰਤੀ ਬੜਾ ਫਿਰ ਰੋਈ। ਜੀਓ ਅਤੇ ਜੀਣ ਦਿਓ, ਸਾਨੂੰ ਸਬਕ ਇਹ ਆਵੇ। ਲੋਕ ਸੇਵਾ ਸਾਡਾ ਧਰਮ, ਹਰ ਕੋਈ ਅਮਨ ਚਾਹਵੇ। ਦੇਸ਼ ਭਗਤਾਂ ਦਾ ਸਾਗਰ, ਇਹ ਜਾਣੇ ਹਰ ਕੋਈ। ਹੋਇਆ ਦੇਸ਼ ਅਜ਼ਾਦ, ਖੁਸ਼ੀ ਘਰ ਘਰ ਹੋਈ। ਸਾਡਾ ਤਿੰਨ ਰੰਗਾ ਝੰਡਾ, ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਤੋਂ ਉੱਚਾ। ਕੁਰਬਾਨੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ, ਅਸ਼ੋਕ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਸੁੱਚਾ। …