ਸਾਹਿਤ ਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ

ਪੁਰਾਣੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਚੇਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਵੀ ਪੰਚਾਇਤੀ ਰੇਡੀਓ ਦੀ ਯਾਦ ਜ਼ਰੂਰ ਵੱਸਦੀ ਹੋਵੇਗੀ।ਉਦੋਂ ਆਕਾਸ਼ਵਾਣੀ ਜਲੰਧਰ ਤੋਂ ਪੇਸ਼ ਹੁੰਦਾ ਦਿਹਾਤੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਬਹੁਤ ਮਕਬੂਲ ਹੋਇਆ ਕਰਦਾ ਸੀ।ਇਹ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਅੱਜ ਵੀ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਰੇਡੀਓ ਹੁਣ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ, ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਰੇਡੀਓ ਤੋਂ ਅੱਜ ਵੀ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਭਰਪੂਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ …

ਸਮਾਜ ਚੋਂ ਨਿਕਾਰਿਆ ਤੇ ਘਰ ਚੋਂ ਬੇਘਰ ਹੋਇਆ, ਲੋਕਾਂ ਸਾਹਵੇਂ ਦੋਸਤੋ ਫ਼ਕੀਰ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਏ। ਲਿਵ ਗਰ ਲਾ ਲਵੇ ਜੋਤ ਓਹ ਇਲਾਹੀ ਨਾਲ, ਓਹ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਦੋਸਤੋ ਅਮੀਰ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਏ। ਮਾਇਆ ਤਿਆਗ ਜੋ ਸਮਾਜ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰੇ, ਇੱਕ ਦਿਨ ਦੁਖੀਆਂ ਲਈ ਧੀਰ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਏ। ਮਿਸ਼ਨ ਤੋਂ ਭਟਕੇ ਜੋ ਲਾਈਲੱਗ ਹੋਵੇ ਬੰਦਾ, ਅਕਸਰ ਲਕੀਰ ਦਾ ਫਕੀਰ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਏ। …

ਵੀਹਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵਿਦਵਾਨ ਕੋਸ਼ਕਾਰ, ਟੀਕਾਕਾਰ, ਛੰਦ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਅਤੇ ਸਫ਼ਰਨਾਮਾਕਾਰ ਭਾਈ ਕਾਹਨ ਸਿੰਘ ਨਾਭਾ ਦਾ ਜਨਮ ਉਨਾਂ ਦੇ ਨਾਨਕੇ ਘਰ ਰਿਆਸਤ ਪਟਿਆਲਾ ਦੇ ਪਿੰਡ ਬਨੇਰਾ ਖੁਰਦ ਵਿਚ ਮਾਤਾ ਹਰਿ ਕੌਰ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ 30 ਅਗਸਤ 1861 ਈਂ ਨੂੰ ਹੋਇਆ।ਵਿਦਵਤਾ ਦੇ ਅਜਿਹੇ ਸਜੀਵ ਤੇ ਸਾਕਾਰ ਸਰੂਪ ਕਿਸੇ ਕੌਮ ਨੂੰ ਕਦੇ ਕਦਾਈ ਹੀ ਨਸੀਬ ਹੋਇਆ ਕਰਦੇ ਹਨ।ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਖੇਤਰ `ਚ ਆਪਣੇ …

ਜੀ.ਐਸ ਗੋਗਾ ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨਜ਼ ਅਤੇ ਆਰ.ਆਰ.ਜੀ ਮੋਸ਼ਨ ਪਿਕਚਰਜ਼ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਬਣੀ ਗਾਇਕ ਤੇ ਨਾਇਕ ਗੁਰਨਾਮ ਭੁੱਲਰ ਤੇ ਅਦਾਕਾਰਾ ਰੂਪੀ ਗਿੱਲ ਦੀ ਜੋੜੀ ਵਾਲੀ ਫ਼ਿਲਮ ‘ਪਰਿੰਦਾ ਪਾਰ ਗਿਆ’ ਅੱਜ 24 ਨਵੰਬਰ 2023 ਨੂੰ ਸਿਨੇਮਾਘਰਾਂ ‘ਚ ਪਰਦਾਪੇਸ਼ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।ਜਿਸ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਇਨੀਂ ਦਿਨੀਂ ਹਰ ਪਾਸੇ ਜ਼ੋਰਾਂ `ਤੇ ਹੈ।ਗੱਲ ਭਾਵੇਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ, ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਦੀ ਜਾਂ ਟੀ.ਵੀ ਚੈਨਲਾਂ ਦੀ, …

ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ 500 ਸਾਲਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ `ਤੇ 24 ਨਵੰਬਰ 1969 ਨੂੰ ਸਥਾਪਿਤ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ 24 ਨਵੰਬਰ 2023 ਨੂੰ ਆਪਣਾ 54ਵਾਂ ਸਥਾਪਨਾ ਦਿਵਸ ਦੂਰ-ਅੰਦੇਸ਼ੀ ਸੋਚ ਦੇ ਧਾਰਨੀ ਉਪ-ਕੁਲਪਤੀ ਪ੍ਰੋ. (ਡਾ.) ਜਸਪਾਲ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਮਨਾ ਰਹੀ ਹੈ।ਇਸ ਸਮੇਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁਲਾਂਕਣ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਨੇ 2023 ਵਿਚ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਪਬਲਿਕ, ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ …

ਲੌਂਗੋਵਾਲ ਦੀ ਨਾਮਵਰ ਸਖਸ਼ੀਅਤ ਵੈਦ ਨੰਦ ਰਾਮ ਵਸ਼ਿਸ਼ਟ ਅੱਜ ਭਾਵੇਂ ਸਾਡੇ ਦਰਮਿਆਨ ਨਹੀਂ ਰਹੇ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜੀਵਨ ਯਾਦਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਹੀ ਬਣੀਆਂ ਰਹਿਣਗੀਆਂ।ਨਿਮਰਤਾ ਦੇ ਪੁੰਜ ਵੈਦ ਨੰਦ ਰਾਮ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ 1929 ਵਿਚ ਪੰਡਤ ਕਾਸ਼ੀ ਰਾਮ (ਦਿਆਲਗੜ) ਦੇ ਘਰ ਮਾਤਾ ਸੋਧਾਂ ਦੇਵੀ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਨਾਨਕੇ ਪਿੰਡ ਅਕੋਈ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ।ਉਨਾ ਦਾ ਵਿਆਹ ਪਿੰਡ ਕੁੰਭੜਵਾਲ ਦੇ ਪੰਡਤ …

ਜੀ ਹਾਂ! ਪੰਜ ਸੌ ਏਕੜ ਵਿਚ ਫੈਲਿਆ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕੈਂਪਸ ਸ਼ੁੱਧ ਹਵਾ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੈ।ਵੰਨ-ਸੁਵੰਨੇ ਦਰਖ਼ਤਾਂ, ਫੱਲਾਂ, ਪੌਦਿਆਂ ਨਾਲ ਮਹਿਕਦੇ, ਟਹਿਕਦੇ ਇਸ ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਜੀ.ਟੀ ਰੋਡ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪਿੱਛਲੇ ਗੇਟ ਨੇੜਿਉਂ ਰਾਮ ਤੀਰਥ ਰੋਡ ਤੋਂ ਲੰਘਦੀਆਂ ਗੱਡੀਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵੀ ਕੈਂਪਸ ਵੱਲ ਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਵੀ ਸ਼ੁੱਧ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੈਂਪਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ …

ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਮਾਂ ਸਾਡੀ , ਕਰੋ ਸਤਿਕਾਰ ਸਾਰੇ, ਆਉ ਰਲ ਮਿਲ ਕੇ ਤੇ, ਘੱਲ ਇਹ ਵਿਚਾਰੀਏ। ਮਾਂ ਦਾ ਸਥਾਨ ਕਿਵੇਂ, ਚਾਚੀ ਮਾਸੀ ਲੈ ਸਕੇ, ਦਿਲ ਵਿਚੋਂ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ, ਕਦੇ ਨਾ ਵਿਸਾਰੀਏ। ਗੁਰੂਆਂ ਦੀ ਵਰੋਸਾਈ, ਸੂਫ਼ੀਆਂ ਨੇ ਮਾਣ ਦਿੱਤਾ, ਕਵੀਆਂ ਕਵੀਸ਼ਰਾਂ ਨੇ, ਇਸ ਨੂੰ ਦੁਲਾਰਿਆ। ਢੋਲੇ, ਟੱਪੇ, ਮਾਹੀਏ, ਲੋਕ-ਗੀਤਾਂ ਵਿੱਚ ਗੂੰਜ਼ਦੀ ਇਹ, ਬਾਕੀ ਇਹਦੇ ਕਿੱਸਾਕਾਰਾਂ, ਰੂਪ ਨੂੰ ਸ਼ਿੰਗਾਰਿਆ। ਸ਼ਹਿਦ ਨਾਲੋਂ ਮਿੱਠੜੀ ਇਹ, ਕੰਨਾਂ …

ਪੰਛੀ ਪੌਦੇ ਹਵਾ ਦੇ ਬੁੱਲੇ ਤਾਰੇ ਕਹਿੰਦੇ ਆਤਮ ਨੂੰ ਪਲ ਵਿੱਚ ਸਾਂਝਾਂ ਤੋੜ ਗਿਆ ਏਂ ਸਾਰੇ ਕਹਿੰਦੇ ਆਤਮ ਨੂੰ। ਸੂਰਜ ਚੰਦ ਪਹਾੜ ਤੇ ਸਾਗਰ ਅੰਬਰ ਸਾਖੀ ਭਰਦਾ ਹੈ, ਧਰਤੀ ਦੇ ਸੀਨੇ ‘ਤੇ ਲਾਏ ਲਾਰੇ ਕਹਿੰਦੇ ਆਤਮ ਨੂੰ। ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਰਿਵਾਜ਼ਾਂ ਸਾਹਵੇਂ ਸਾਡੇ ਹੱਕਾਂ ਖਾਤਰ ਤੂੰ, ਸੀਨਾ ਤਾਣ ਕੇ ਜਿਹੜੇ ਭਰੇ ਹੁੰਗਾਰੇ ਕਹਿੰਦੇ ਆਤਮ ਨੂੰ। ਲਾਈਆਂ ਤੋੜ ਨਿਭਾਵਣ ਦੇ ਲਈ ਦਿੱਤੀਆਂ …

ਸਾਡਾ ਪੁਰਾਤਨ ਵਿਰਸਾ ਬਹੁਤ ਅਮੀਰ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਪੁਰਾਤਨ ਪੰਜਾਬ ਭਾਵ ਤਿੰਨ ਚਾਰ ਦਹਾਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬ ਤੇ ਝਾਤ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਓਹਨਾਂ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਰ ਇੱਕ ਇਨਸਾਨ ਕਹਿ ਲਈਏ ਜਾਂ ਧੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਕੋਲ ਸਮੇਂ ਬਹੁਤ ਖੁਲ੍ਹੇ ਸਨ, ਬੇਸ਼ੱਕ ਓਨਾਂ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਹੱਥੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਕੰਮ ਧੰਦੇ ਨਿਪਟਾ ਕੇ ਵੀ ਵਿਹਲੇ ਰਹਿਣ ਦਾ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ …