ਸਾਹਿਤ ਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ

ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਨੇ ਹਵਾਵਾਂ ਸ਼ਾਂਤ, ਰਾਤ ਦੇ ਹਨੇਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਰਫ਼ਾਂ ਦਾ ਸੁਲਤਾਨ ਕਿਵੇਂ ਸ਼ਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ, ਰਾਤ ਦੇ ਹਨੇਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਕਿੰਨਾ ਸੋਹਣਾ ਖੁਆਬ ਸੀ ਜਿਹੜਾ ਮੈਂ ਪੂਰਾ ਹੁੰਦਾ ਦੇਖਿਆ ਫਿਰ ਵੀ ਮੈਂ ਕਿਵੇਂ ਆਖ ਦੇਵਾਂ ਕਿ ਉਹ ਸਾਥੋਂ ਦੂਰ ਹੋ ਗਿਆ ਉਮਰਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਨੇ ਲਿਖਤਾਂ, ਜੋ ਸੁਰਜੀਤ ਪਾਤਰ ਨੂੰ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਦੀਆਂ ਰਹਿਣਗੀਆਂ ਆਖਿਰ ਅਚਨਚੇਤ, ਸਾਡਾ …

ਯਾਰੋ ਅਸੀਂ ਸੱਚ ਦੇ ਵਣਜਾਰੇ ਹਾਂ, ਚੰਨ ਵਰਗੇ ਨਾ ਸੀ ਪਰ ਤਾਰੇ ਹਾਂ। ਕਿਸਮਤ ‘ਤੇ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਮਾਣ ਨਹੀਂ, ਜੋ ਵੀ ਬਣੇ ਹਾਂ ਕਿਰਤ ਦੇ ਸਹਾਰੇ ਹਾਂ। ਡਾਢੇ ਤੋਂ ਅਸੀਂ ਐਵੇਂ ਡਰਦੇ ਨਹੀਂ, ਨਾ ਕਮਜ਼ੋਰਾਂ ‘ਤੇ ਪੈਂਦੇ ਭਾਰੇ ਹਾਂ। ਨਾ ਜਾਣੇ ਕੀ ਦੋਸ਼ ਹੈ ਇਸ ਜ਼ੀਨ ਚੋਂ, ਪੰਜਾਬੀ ਹਾਂ ਸਹਿੰਦੇ ਘਲੂਘਾਰੇ ਹਾਂ। ਤਕਦੀਰ ‘ਤੇ ਚੱਲੇ ਨਾ ਜ਼ੋਰ ਕੋਈ, ਹਾਰੇ ਹਾਂ …

ਮਾਤਾ ਜੀ! ਮਾਤਾ ਜੀ!! ਕਰਦੇ ਹੱਥ ਜੋੜੀ ਪੰਝੀ ਤੀਹ ਜਣੇ ਦਿਨ ਚੜ੍ਹਦਿਆਂ ਘਰੇ ਆ ਗਏ।ਪੰਜਾਂ-ਸੱਤਾਂ ਜਾਣਿਆਂ ਨੇ ਆਉਂਦਿਆਂ ਸਾਰ ਹੀ ਬੜੀ ਨਿਮਰਤਾ ਨਾਲ਼ ਮਾਤਾ ਜੀ ਦੇ ਗੋਡੀ ਹੱਥ ਲਾਏ। ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਸੱਤ ਦਹਾਕੇ ਹੰਢਾ ਚੁੱਕੀ ਮਾਤਾ ਦੇ ਘਰੇਲੂ ਹਾਲਾਤ ਵੇਖ ਕੇ ਇਕ ਜਣੇ ਨੇ ਵਾਅਦਿਆਂ ਦੀ ਝੜੀ ਲਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੋਵੇਂ ਹੱਥ ਜੋੜ ਸਿਰ ਝੁਕਾ ਕੇ ਕਿਹਾ,” ਮਾਤਾ ਜੀ ਤੁਸੀਂ …

ਭਾਵੇਂ ਔਖਾ ਸਾਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਮੇਰਾ ਆਪਣਾ ਰਾਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅੰਨ ਦਾਤੇ ਦਾ ਟੱਬਰ ਜਾਣੇ ਕੀ ਸ਼ੈਅ ਆਤਮਦਾਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਰੱਜਦੈਂ ਤਾਂ ਲਾਹ ਲੈ ਫਿਰ ਤੈਥੋਂ ਜੋ ਕੁੱਝ ਲਾਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜ਼ੁਲਮੀ ਬਾਰੇ ਓਹੀ ਜਾਣੇ ਜਿਸਦਾ ਪੈਂਦਾ ਵਾਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ ਇਹ ਸਭ ਸੋਂਹਦਾ ਨਹੀਓਂ ਗੁੱਸੇ ਖ਼ਾਹਮ ਖਾਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਿਆਰ ਮੁਹੱਬਤ ਅਸਲੀ ਜੀਵਨ ਬਾਕੀ ਤਾਂ ਸਭ ਗਾਹ ਹੁੰਦਾ …

ਸੱਥ` ਚ ਬੈਠਿਆਂ ਚੋਣ ਮੈਦਾਨ `ਚ ਉਤਰੇ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੀ ਜਿੱਤ ਹਾਰ ਦੀਆਂ ਕਿਆਸ-ਅਰਾਈਆਂ ਤੇ ਭਰਵੀਂ ਚਰਚਾ ਚੱਲ ਰਹੀ ਸੀ।ਨਿਮਾਣਾ ਸਿਹੁੰ ਦਾ ਇੱਕ ਸਾਥੀ ਬੋਲਿਆ “ਇਸ ਵਾਰ ਇਹ ਗੱਲ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆਈ ਕਿ ਬਹੁਤੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਆਪਣੇ ਹਲਕੇ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਦੂਸਰਿਆਂ ਦੇ ਹਲਕਿਆਂ `ਚੋਂ ਚੋਣ ਮੈਦਾਨ` ਚ ਕਿਓਂ ਉਤਰੇ ਹਨ”? ਨਿਮਾਣੇ ਦੇ ਦੂਜੇ ਸਾਥੀ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੱਬਵੀਂ ਆਵਾਜ਼ `ਚ …

ਪੰਜਾਬੀ ਸਿਨੇਮਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵੱਲ ਨੂੰ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਨਵੇਂ-ਨਵੇਂ ਵਿਸ਼ੇ ‘ਤੇ ਤਿਆਰ ਫਿਲਮਾਂ ਲੈ ਕੇ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਦਰਸ਼ਕ ਵੀ ਹੁਣ ਰਲਦੇ-ਮਿਲਦੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਵਾਲੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਨੂੰ ਨਕਾਰ ਕੇ ਕੁੱਝ ਵੱਖਰਾ ਵੇਖਣ ਦੀ ਚਾਹਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।ਇਸੇ ਰੁਝਾਨ ਤਹਿਤ ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਵਿਸ਼ੇ ਤੇ ਬਣ ਕੇ ਤਿਆਰ ਹੋਈ ਫ਼ਿਲਮ `ਸ਼ਿੰਦਾ-ਸ਼ਿੰਦਾ ਨੋ ਪਾਪਾ` 10 ਮਈ ਨੂੰ ਰਲੀਜ਼ ਹੋਈ ਹੈ, ਜੋ …

ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਲਗਾਤਾਰ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਗੈਰਹਾਜ਼ਰ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ।ਜਮਾਤ ਇੰਚਾਰਜ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਇਸ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨੇ ਤਾਂ ਕਦੇ ਮੀਂਹ-ਹਨੇਰੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਛੁੱਟੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ, ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕੀ ਘਟਨਾ ਘਟੀ ਹੈ? ਮੈਨੂੰ ਆਪ ਉਸ ਦੇ ਘਰ ਜਾ ਕੇ ਪਤਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।ਸਾਰੀ ਛੁੱਟੀ ਉਪਰੰਤ ਉਸ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦਾ ਘਰ ਅਧਿਆਪਕ ਦੇ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਅਧਿਆਪਕ ਉਸ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਬਾਰੇ ਪਤਾ …

18ਵੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 2024 ਲਈ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦਾ ਮਹਾਂ ਉਤਸਵ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਚੋਣਾਂ ਦਾ ਬਿਗੁਲ ਵੱਜ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ।ਭਾਰਤ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ 543 ਲੋਕ ਸਭਾ ਸੀਟਾਂ ਲਈ ਅਤੇ ਚਾਰ ਰਾਜ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਉੜੀਸਾ, ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਸਿੱਕਮ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਲਈ 19 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ 1 ਜੂਨ 2024 ਤੱਕ ਸੱਤ ਪੜਾਵਾਂ ਚ ਮੱਤਦਾਨ ਹੋਏਗਾ, …

ਸ੍ਰੀ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਸੰਨ 1699 ਦੀ ਵਿਸਾਖੀ ਦਾ ਦਿਨ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਇਤਿਹਾਸ ਅੰਦਰ ਉਘੜਵੇਂ ਰੂਪ ਵਿਚ ਦਰਜ਼ ਹੈ।ਇਸ ਦਿਨ ਦਸਮੇਸ਼ ਪਿਤਾ ਸਰਬੰਸਦਾਨੀ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੀ ਸਾਜਣਾ ਕਰਕੇ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਇਤਿਹਾਸ ਅੰਦਰ ਇਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਅਧਿਆਏ ਸਿਰਜਿਆ।ਇਸ ਸਾਲ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਵੱਲੋਂ ਖਾਲਸਾ ਸਾਜਣਾ ਦਾ 325ਵਾਂ ਦਿਹਾੜਾ ਜਾਹੋ-ਜਲਾਲ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਖ਼ਾਲਸਾ …

ਪੰਜਾਬ ਸ਼ਬਦ ਪੰਜ+ਆਬ = ਸਤਲੁਜ, ਬਿਆਸ, ਜੇਹਲਮ,ਰਾਵੀ ਤੇ ਚਿਨਾਬ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੈ।ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪੰਜ ਦੁਆਬੇ ਹਨ।ਦੋ ਦਰਿਆਂਵਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚਕਾਰਲੇ ਇਲਾਕੇ ਨੂੰ ਦੁਆਬ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਬਿਸਤ ਦੁਆਬ=ਬਿਆਸ ਅਤੇ ਸਤਲੁਜ ਵਿੱਚਕਾਰਲਾ ਇਲਾਕਾ। ਬਾਰੀ ਦੁਆਬ= ਬਿਆਸ ਅਤੇ ਰਾਵੀ ਵਿੱਚਕਾਰਲਾ ਇਲਾਕਾ। ਰਚਨਾ ਦੁਆਬ= ਰਾਵੀ ਅਤੇ ਚਿਨਾਬ ਵਿੱਚਕਾਰਲਾ ਇਲਾਕਾ। ਚੱਜ ਦੁਆਬ= ਚਿਨਾਬ ਅਤੇ ਜੇਹਲਮ ਵਿੱਚਕਾਰਲਾ ਇਲਾਕਾ। ਸਿੰਧ ਸਾਗਰ ਦੁਆਬ = ਸਿੰਧ ਅਤੇ ਸਾਗਰ ਜੇਹਲਮ ਵਿੱਚਕਾਰਲਾ। …