ਕਵਿਤਾਵਾਂ

ਬਿਰਹੋਂ ਦੀਆਂ ਪੀੜਾਂ ਵਾਲੇ ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ‘ਤੇ ਲੂਣ ਸੁੱਟ, ਬੁਲ੍ਹਾਂ ਉਤੇ ਸਾਹਾਂ ਤਾਈਂ ਬਹੁਤਾ ਤੜਪਾਉ ਨਾ। ਹਿਜ਼ਰਾਂ ਦੀ ਮਾਰੀ ਹੋਈ ਮੁਕ ਚੱਲੀ ਜ਼ਿੰਦ ਮੇਰੀ, ਕਰ ਕੇ ਹਲਾਕ ਰੀਝਾਂ ਝੋਲੀ ਮੇਰੀ ਪਾਓ ਨਾ। ਹੋ ਨਾ ਜਾਣ ਗੁੰਗੇ ਬੋਲੇ ਗੀਤ ਮੇਰੇ ਸਬਰਾਂ ਦੇ, ਜੀਊਂਦੇ ਜੀਅ ਮੇਰੇ ‘ਤੇ ਇਹ ਕਹਿਰ ਕਮਾਉ ਨਾ। ਸੂਹੀ ਫ਼ੁੱਲਕਾਰੀ ਅੱਜ ਚਿੱਟੀ-ਚਿੱਟੀ ਜਾਪਦੀ ਏ, ਮਹਿੰਦੀ ਰੰਗੇ ਹੱਥਾਂ ਕੋਲੋਂ ਵਾਸਤੇ ਪਵਾਉ …

ਆਓ ਬੱਚਿਓ ਲਗਾਈਏ ਰੁੱਖ, ਦੂਰ ਕਰਨਗੇ ਸਾਡੇ ਦੁੱਖ। ਕਾਰਬਨ ਗੈਸ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੇ, ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਸੰਭਵ ਬਣਾਉਂਦੇ। ਬੜੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਬਣੇ ਦਵਾਈ, ਵਾਤਾਵਰਨ ਦੀ ਕਰਨ ਸਫਾਈ। ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਉਪਜਾਊਂ ਬਣਾਉਂਦੇ, ਭੂਮੀ ਖੁਰਨ ਤੋਂ ਨੇ ਬਚਾਉਂਦੇ। ਕੁਦਰਤ ਦਾ ਸੁੰਦਰ ਉਪਹਾਰ, ਰੋਗਾਂ ਦਾ ਕਰਦੇ ਉਪਚਾਰ। ਮੀਂਹ ਪਵਾਉਂਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ, ਆਓ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਰੀਏ ਪਿਆਰ। ਤੇਜ਼ ਧੁੱਪ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਬਚਾਉਂਣ, ਠੰਡੀ ਹਵਾ ਵੀ ਚਲਾਉਂਣ। …

ਦਮ ਘੁੱਟਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਦੋਸਤੋ ਕਾਹਦੀ ਇਹ ਅਜ਼ਾਦੀ! ਹੋਗੇ ਕਹੱਤਰ ਸਾਲ ਪੂਰੇ, ਸਾਡੇ ਪੱਲੇ ਪਈ ਬਰਬਾਦੀ!! ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਨੂੰ, ਅਸੀਂ ਕਰ ਨਾ ਸਕੇ ਪੂਰੇ! ਕਰੀ ਮਿਹਨਤ ਪੂਰੀ ਐ, ਫਿਰ ਵੀ ਰਹਿਗੇ ਚਾਅ ਅਧੂਰੇ!! ਕੀਤੀ ਕਿਰਤ ਜੋ ਹੱਕ ਦੀ ਸੀ, ਓਹੋ ਸਾਰੀ ਵਿਹਲੜਾਂ ਖਾਧੀ, ਹੋਗੇ ਕਹੱਤਰ ਸਾਲ ਪੂਰੇ, ਸਾਡੇ ਪੱਲੇ ਪਈ ਬਰਬਾਦੀ!! ਨਿਤ ਵਧਦੇ ਰੇਟਾਂ ਨੇ, ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨੱਕ `ਚ …

ਉਠੋ ਵਤਨ ਦੇ ਨੋਜਵਾਨੋ ਜਿੰਦ ਦੀ ਬਾਜ਼ੀ ਲਾ ਦਿਉ। ਏ ਹਿੰਦ ਦੇ ਵਾਸੀਓ, ਜੈ ਹਿੰਦ ਦਾ ਨਾਅਰਾ ਲਾ ਦਿਓ। ਦਿਵਾਲੀ ਦਿੰਦੇ ਨੇ ਭੁਲਾ, ਹੋਲੀ ਛੱਡ ਕੇ ਟੁਰ ਜਾਂਦੇ । ਇਕ ਅਵਾਜ਼ ਦੇ ਪੈਣ `ਤੇ, ਸਰਹੱਦਾਂ `ਤੇ ਉਹ ਨੱਸ ਜਾਂਦੇ । ਰੱਖੜੀ ਫੜੀ ਹੱਥ ਨੇ ਲੱਭਦੇ। ਨਿੱਕੇ-ਨਿੱਕੇ ਬਾਲ ਨੇ ਤੱਕਦੇ। ਕਿਤੋਂ ਨਿੱਕੀ ਜਿਹੀ ਬਾਰੀ `ਚੋਂ ਚੂੜਾ ਝਾਤੀ ਮਾਰਦਾ। ਕਿਤੇ `ਤੇ ਦਿਲ …

ਆਜ਼ਾਦੀ ਲੈ ਕੇ ਵੀ, ਤੈਨੂੰ ਪੈ ਗਈ ਕਿਸ ਦੀ ਮਾਰ ਕਿਉਂ ਗੂੜੀ ਨੀਂਦ ਵਿੱਚ ਸੁੱਤਾ, ਇੱਕ ਵਾਰ ਦਿਲ ’ਚ ਝਾਤੀ ਮਾਰ। ਬੇਵਿਸ਼ਵਾਸ, ਚੋਰ ਬਜ਼ਾਰ, ਬੈਠੇ ਇੱਥੇ ਡੇਰੇ ਮਾਰ ਝੂਠ ਬੋਲ ਕੇ ਵੋਟਾਂ ਲੈਂਦੇ, ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਸਰਦਾਰ। ਇਹ ਵੋਟ ਵਪਾਰੀ, ਤੇਰੀ ਸ਼ਰਾਫਤ ਦਾ, ਫਾਇਦਾ ਲੈਂਦੇ ਨੇ ਹਜੂਰ ਹਾਲੇ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਰਜਾਈ ਜੱਟਾ, ਤੇਰੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ਦੂਰ। ਮਿਲਵਰਤਨ ਤੇ ਹਮਦਰਦੀ …

ਚਰਖੇ `ਤੇ ਤੰਦ ਪਾਉਣਾ ਹੁਣ ਮੁਟਿਆਰਾਂ ਭੁੱਲ ਗਈਆਂ, ਵਿਰਸਾ ਭੁੱਲਾ ਪੰਜਾਬੀ, ਹੁਣ ਪੱਛਮ `ਤੇ ਡੁੱਲ ਗਈਆਂ। ਕੱਠੀਆਂ ਹੋਣ ਨਾ ਕੁੜੀਆਂ, ਤੇ ਫੁਲਕਾਰੀ ਕੱਢਦੀਆਂ ਨਾ, ਇੰਟਰਨੈਟ ਤੇ ਵੱਟਸਐਪ ਦਾ ਹੁਣ ਖਹਿੜਾ ਛੱਡਦੀਆਂ ਨਾ।   ਕਿਤੇ ਲੱਗਦੇ ਨਹੀਂ ਤ੍ਰਿੰਝਣ, ਕੁੜੀਆਂ ਹੋਵਣ ਕੱਠੀਆਂ ਨਾ,   ਹੁਣ ਦਾਣੇ ਕਿੱਥੋਂ ਭੁਨਾਈਏ, ਕਿਤੇ ਮਘਦੀਆਂ ਭੱਠੀਆਂ ਨਾ। ਬਿਨ ਬਾਬਿਆਂ ਦੇ ਸੱਥਾਂ ਵੀ ਹੁਣ ਖਾਲੀ ਹੋ ਚੱਲੀਆਂ, ਹਲ …

ਇੱਕ ਰੀਝ ਬੜੀ ਪੁਰਾਣੀ ਆ, ਨਾ ਮਨੋਂ ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਆ, ਇਹ ਚਿਹਰਾ ਬੜਾ ਨੂਰਾਨੀ ਆ, ਇੱਕ ਰਾਜਾ ਤੇ ਇੱਕ ਰਾਣੀ ਆ, ਇੱਥੇ ਮੰਦਿਰ, ਗਿਰਜੇ, ਗੁਰਦੁਆਰੇ, ਮਸਜਿਦ ਵੀ ਨੇ ਚਾਰ ਚੁਫਾਰੇ, ਮਨ ਹੀ ਤਨ ਦਾ ਹਾਣੀ ਆ, ਇਹ ਚਿਹਰਾ ਬੜਾ ਨੂਰਾਨੀ ਆ, ਇੱਕ ਰਾਜਾ ਤੇ ਇੱਕ ਰਾਣੀ ਆ, ਇਹ ਜਾਤ ਪਾਤ ਹੈ ਖੇਡ ਮਿੱਤਰੋ, ਇੱਥੇ ਦਿਲਾਂ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਮੇਲ ਮਿੱਤਰੋ, ਸਭ …

ਆਪਾਂ ਕੀ ਤੋਂ ਬਣਗੇ ਕੀ ਦੋਸਤੋ! ਨਹੀਓਂ  ਕਰਦੇ  ਸੀਅ  ਦੋਸਤੋ! ਪਾਪੀ  ਤੇ  ਹਤਿਆਰੇ   ਬਣਗੇ, ਕੁੱਖ  ਚ  ਮਾਰੀਏ  ਧੀ  ਦੋਸਤੋ! ਹੈ ਦਿਆ ਨੀ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਰਹਿਗੀ, ਕੀ  ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਗੁੱਸਾ ਪੀ ਦੋਸਤੋ? ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਲਾ ਯਰਾਨਾ, ਪਾਈ ਨਿਵੇਕਲੀ ਲੀਹ ਦੋਸਤੋ! ਰਿਸ਼ਵਤਖੋਰੀ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰੀ, ਚਲਾਈ ਆਪਾਂ ਹੀ ਦੋਸਤੋ! ਫਾਇਲਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪਹੀਏ ਲਾਈਏ, ਦੇਈਏ ਵੱਢੀ ਵੀ ਦੋਸਤੋ! ਭਲਵਾਨੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿਗੇ, …

ਜਨਮ ਦਿਨ ਖਾਲਸੇ ਦਾ ਰੱਜ ਰੱਜ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਮਨਾਈਏ। ਉੱਜੜੇ ਹੋਏ ਬਾਗ਼ਾਂ ਵਿਚ ਖਿੜੀ ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਸੀ। ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ, ਦੁੱਖੀਆਂ ਦੀ ਸੱਚੀ ਸਰਕਾਰ ਸੀ। ਵਿਸਾਖੀ ਤੇ ਰੌਣਕਾਂ ਲਗਾਈਏ ਜਨਮ ਦਿਨ ਖਾਲਸੇ ਦਾ। ਰੱਜ-ਰੱਜ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਮਨਾਈਏ । ਨੰਗੀ ਕਰ ਕਿਰਪਾਨ ਜਦੋਂ, ਗੁਰਾਂ ਸੀਸ ਮੰਗਿਆ। ਵਾਰੋ ਵਾਰੀ ਸੀਸ ਦਿੱਤੇ, ਕੋਈ ਵੀ ਨਾ ਸੰਗਿਆ। ਈਰਖ਼ਾ ਨੂੰ ਮਨ `ਚੋਂ ਗਵਾਈਏ ਜਨਮ ਦਿਨ ਖਾਲਸੇ ਦਾ। ਰੱਜ-ਰੱਜ ਖੁਸ਼ੀਆਂ …

ਆ ਗਿਆ ਫਿਰ ਵਿਸਾਖੀ ਮੇਲਾ, ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਆਉਂਦਾ ਉਹ ਵੇਲਾ। ਕਿੰਨੀ ਘਰ ਵਿੱਚ ਰੌਣਕ ਲੱਗਦੀ, ਬਾਪੂ ਖੁਸ਼ੀ ਸੀ ਮਨਾਉਂਦਾ। ਸਾਨੂੰ ਮੋਢਿਆਂ ਉਤੇ ਚੱਕ ਕੇ ਮੇਲਾ ਆਪ ਸੀ ਵਿਖਾਉਂਦਾ। ਹੁਣ ਵੀ ਆਉਂਦੀ ਜਦੋਂ ਵਿਸਾਖੀ, ਦਿਲ ਉਦਾਸ ਜਿਹਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ। ਸੋਚ ਕੇ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਯਾਦਾਂ, ਪਾਣੀ ਅੱਖੀਆਂ ਵਿਚੋਂ `ਚੋ ਜਾਂਦਾ॥ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਭੇਟ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ, ਜੋ ਬਾਪੂ ਲਾਡ ਸੀ ਲਡਾਉਂਦਾ। ਸਾਨੂੰ ਮੋਢਿਆਂ ਉਤੇ …